مقام تفکر و شهود در گلشن راز و سوتره‌های مهایانه

در این مقاله، پس از بیان گزارشی اجمالی در باب ویژگی و مندرجات گلشن راز و سوتره‌های مهایانه، سعی بر آن است که به پرسش‌های اساسی در باب تفکر و مسائل مربوط به آن پاسخ داده شود. این مقاله مشتمل بر سه بخش است: در بخش اول از چیستی تفکر در گلشن راز و سوتره های مهایانه سخن رفته است. در بخش دوم از مراتب مختلف تفکر سخن به میان آمده است. در بخش سوم گفته شده که گلشن راز و سوتره‌های مهایانه، هرچند متعلّق به دوسنت متفاوت‌اند، اما، در آن دو، تفکر شهودی بسیار والاتر از تفکر عقلی است؛ زیرا آدمی باشهود می‌تواند دل خود را از آلایش‌های جهان دنیوی پاک کند، در حالی که با تفکر عقلی قابلیّت حصول شناخت تمام حقایق و رهایی از عناصر رنج‌آلود را ندارد. بر این اساس گلشنرازو سوتره‌های مهایانه، هر دو، آشکارا، آدمی را در مسیر معرفت شهودی فرامی‌خوانند؛ زیرا بنابر آن دو، این ساحت والاتر از تفکر، عین وصول است. یافته­های این تحقیق نشان می­دهد که در روش­شناسی عرفان مقایسه‌ای، میزان سازگاری نظام­های عرفانی در طرح مسأله معرفت‌شناسی بسیار زیاد است.